انواع ساقه کوبها

ساقه کوبهای مهم عبارتند از :

1- چین دهنده ها : شامل دو غلتک موج دار است که مانند دو چرخ دنده با هم درگیر می شوند. این غلتک های فولادی یا پلاستیکی ، ساقه ها را در حین عبور در فواصل 5/2 تا 6/7 سانتیمتر در طول گیاه خم می کنند و ترک می دهند . عمل چین دادن اصولاً ساقه ها را به صورت تعداد زیادی قسمت های کوتاه متصل بهم که به بیرون باز شده اند ، در می آورد تا سریع خشک شوند .

2- له کنها : ممکن است دارای دو غلتک لاستیکی یا یک غلتک فولادی و یک غلتک لاستیکی باشد .بعضی از غلتک ها دارای دو غلتک صاف هستند ، در حالیکه بعضی دیگر شامل یک غلتک صاف و یک غلتک شیاردار می باشند .

ساقه کوبها معمولاً از نوع کششی هستند . غلتک های ساقه کوب حرکت خود را از محور تواندهی تراکتور دریافت می کنند . عرض معمول ساقه کوبها بین 1/2 تا 7/2 متر است . قطر غلتکهای له کن و چین دهنده معمولاً بین 5/12 تا 25 سانتیمتر است . سرعت محیطی غلتکهای له کن معمولاً بین 426 تا 546 متر در دقیقه و سرعت محیطی غلتکهای چین دهنده بین 396 تا 456 متر در دقیقه است .

ساختمان ساقه کوبها

قسمت های مهم یک ساقه کوب عبارتند از : 1- محور اتصال تواندهی 2- جعبه دنده 3- زنجیرهای محرک غلتک های پایینی و بالایی 4- صفحه پف زا 5- پوششهای نوارساز. در بعضی از ساقه کوبها از محرک تسمه ای بجای زنجیرها استفاده می شود .

طرز کار

قدرت از محور تواندهی تراکتور ، از طریق محور اتصال تواندهی ، جعبه دنده و زنجیرهای محرک به غلتک های ساقه کوب می رسد . غلتک پایینی که کار یک یک بردارنده را انجام می دهد ، علوفه را بلند و به طرف دو غلتک هدایت می کند . غلتکهای ساقه کوب مخالف جهت یکدیگر می چرخند تا علوفه را بالا بکشند و برای ساقه کوبی از بین خود عبور دهند . غلتک بالایی تا حدودی جلوتر از غلتک پایینی قرار گرفته است تا علوفه پس از ساقه کوبی شدن ، به طرف بالا و عقب پرتاب شود و در معرض جریان هوا قرار گیرد . علوفه پرتاب شده سپس به صفحه پف زا که قابل تنظیم است برخورد می کند . صفحه پف زا موجب پف کردن علوفه می شود و آن را به طور یکنواخت ، در یک ردیف ساقه کوبی شده پخش می کند . در پشت ماشین ، دو پوشش نوار ساز قرار گرفته است که بطور لولایی به عقب ساقه کوب متصلند . فاصله بین انتهای این دو پوشش ارمی توان کم یا زیاد نمود . اگر پوششهای نوار ساز کاملاً باز باشند ، علوفه بصورت یک ردیف پهن ، و اگر برای حذف استفاده از شانه ، به طرف هم کشیده شوند ، علوفه بصورت نوار شده در سطح مزرعه قرار می گیرد . چنانچه پوششها با توجه به شرایط محصول تنظیم شوند ، نواری با عرض مناسب رای برداشته شدن بوسیله ماشین های بسته بندی تشکیل می شود . نتیجه تنظیم و طرز کار صحیح ساقه کوب ، تشکیل یک نوار علوفه ساقه کوبی شده ای است که ضمن سریع خشک شدن ، به آسانی از سطح مزرعه برداشته می شود .

دروگر – ساقه کوبها و نوارسازها

دروگر – ساقه کوبها و نوارسازها ضرورتاً کارهای دروگر و ساقه کوب را بطور توأم انجام می دهند تا محصولات سرپا را به نوارهایی تبدیل کنند که بطور مناسب ساقه کوبی شده اند . پس از این عمل ، چنانچه شرایط محصول و هوا عادی باشد ، لزومی به عمل آوری بیشتر علوفه خشک کردنی و علوفه سیلو کردنی نخواهد بود . این ماشین ها که چند عمل را با هم لنجام می دهند ، نیاز برداشت به موقع محصول برای تولید علوفه خشک یا با کیفیت بالا را کاهش نمی دهند . آنها می توانند مشکلات برنامه ای مورد نیاز برای انجام سه عملیات جداگانه یعنی درو ، ساقه کوبی و شانه زنی را آسان نمایند . علاوه بر این ، دروگر – ساقه کوبها و نوارسازها در صرفه جویی هزینه و کارگر مورد نیاز کمک می کنند .

دروگر – ساقه کوبها

دروگر – ساقه کوبها عمدتاً در مزارع کوچک تا متوسط مورد استفاده قرار می گیرند ، زیرا قیمت آنها بسیار کمتر از نوارسازهای خودرو می باشد . دروگر – ساقه کوبها به منظور فراهم آوردن ساقه کوبی مؤثر بوسیله غلتکهای ساقه کوبی که هم عرض ماشین هستند طراحی می شوند . در بیشتر دروگر – ساقه کوبها از غلتکهای چین دهنده – له کن لاستیکی استفاده می شود . برای بعضی از ماشین های دروگر – ساقه کوب ، هم غلتک های له کن و هم غلتک های چین دهنده موجود است . بیشتر دروگر – ساقه کوبها از نوع کششی هستند ، اما انواع خودرو نیز موجود است .

ساختمان دروگر – ساقه کوبها

قسمت های مهم یک دروگر – ساقه کوب کششی که به مالبند و محور تواندهی تراکتور متصل می شود . عبارتند از : دروگر چرخ فلک ، غلتک های ساقه کوب ، فنر شناور ، پوششهای نوار ساز ، محور اتصال تواندهی ، شاسی اصلی ، مالبند ( زبانه ) و چرخها

طرز کار

قدرت از محور تواندهی تراکتور از طریق محور اتصال تواندهی ، کلاچ جغجغه و جعبه دنده به دروگر – ساقه کوب می رسد و سپس از طریق تسمه ها ، زنجیرها و چرخ دنده ها به چرخ فلک ، دروگر و غلتکهای ساقه کوب انتقال می یابد . چرخ فلک دروگر – ساقه کوبها از نوع بردارنده است . این نوع چرخ فلک دارای میله های انگشتی داری است که با بادامک کنترل می شوند . چرخ فلک ، علوفه سرپا را به طرف شانه برش که علوفه را قطع می کند ، می فشارد . شانه برش آن مشابه شانه برش دروگرهای شانه ای است ، با این تفاوت که انگشتیهای آن کشیده تر و نازک تر می باشد تا عملکرد آن در محصولات در هم پیچیده و خوابیده بهبود یابد . انگشتیها از نوع دو قلو هستند تا با استقامت بیشتری در جای خود سوار شوند . بعضی مواقع تیغه های چاقوی برش از نوع با روکش کرومی است . از آنجا که کیفیت این نوع تیغه ها ابدیده در مقابل ساییدگی بالا ، است ، این تیغه ها نیازی به تیز شدن ندارند . تیغه های کرومی ممکن است از نوع لبه دندانه دار از رو ، لبه دندانه دار از زیر یا لبه صاف باشند . سرعت چاقو معمولاً بین 1200 تا 1600 ضربه در دقیقه است ( تا حدودی کمتر از دروگرهای شانه ای ) . معمولترین عرض برش در دروگر – ساقه کوبها 75/2 متر است ، اما عرض برش ممکن است بین 13/2 تا 65/3 متر باشد. در بعضی از دروگر – ساقه کوبهای جدید از یک واحد دروگر بشقابی برای درو محصول علوفه ای استفاده می شود . این دروگر – ساقه کوبها معمولاً فاقد چرخ فلک هستند .در دروگر – ساقه کوبها ، علوفه بلافاصله پس از درو شدن ، به طرف عقب ، به قسمت ساقه کوب هدایت می شود . شاسی اصلی و چرخها ، وزن دروگر – ساقه کوب را تحمل می کنند . فنرهای شناور به دو انتهای سکوی برش اجازه حرکت عمودی می دهند . این عمل باعث می شود تا سکوی برش برای درو نزدیکتر علوفه و کاهش آسیب رسیدن به شانه برش ، ناهمواریهای زمین را دنبال کند . علوفه ساقه کوبی شده به منظور سریع خشک شدن ، به صورت یک نوار پف کرده روی زمین ریخته می شود . پوششهای تشکسل دهنده نوار ( پوششهای نوار ساز ) ، موجب بوجود آمدن نواری با عرض مطلوب برای خشک شدن و همچنین خوب برداشته شدن نوار بوسیله ادوات بسته بند می شود .

در بعضی از دروگر – ساقه کوبها ، قسمت ساقه کوب شامل دو ردیف انگشتی های نایلونی نوسانی( انگشتی های ساقه کوب ) است که بر روی محور گردنده ای به طور آویزان سوار شده اند . محور گردنده به طور افقی در بالای دروگر بشقابی ماشین قرار گرفته است و انگشتی های نوسانی در وضعیت عمودی چرخش می کنند . محصول پس از قطع شدن بوسیله بشقابها ، توسط انگشتی های در حال چرخش به طرف بالا حمل می شود . این عمل باعث ضربه خوردن و کوبیده شدن محصول می شود ف بطوریکه بدون آسیب رسیده به ساختمان محصول و پاره پاره شدن آن ، لایه سطحی ساقه ها خراش داده شده یا برداشته می شود . علوفه ساقه کوبی شده سپس به طرف عقب ماشین و پوششهای نوار ساز هدایت می شود و روی زمین می ریزد . از انجا که اثر ساقه کوبی در قسمت پایین و ضخیم گیاه شدیدتر است ، محصول پس از قرار گرفتن بر روی زمین به طور یکنواخت پژمرده و خشک می شود . سرعت چرخش بشقابهای دروگر بشقابی حدود 3000 دور در دقیقه و سرعت چرخش انگشتی های نایلونی 1000 دور در دقیقه است . این نوع دروگر – ساقه کوبه در انواع سوار و کششی ساخته می شوند . در نوع کششی بیشترین وزن ماشین را چرخهای حمل کننده تحمل می کنند . در موقع دور زدن در سرزمین ( حاشیه زمین ) و در موقع حمل و نقل نوع کششی ، یک سیلندر هیدرولیکی ، شانه برش و ساقه کوب را زمین بلند می کند . فنرهای بزرگ شناور و کفشهای هدایت کننده در دو طرف ماشین ، موجب عبور مطمئن بشقابها از روی پستی و بلندیهای زمین می شوند .

نوارسازها

نوارسازها تقریباً در تمان مزارع بزرگ علوفه مورد استفاده قرار می گیرند . نوارسازهایی که برای درو و ساقه کوبی علوفه خشک کردنی ساخته می شود ، دارای واحدهای ساقه کوب متصل و دایمی هستند . عرض واحد ساقه کوب معمولاً 9/0 تا 4/1 متر است . عرض سکوی این نوارسازها بیشتر از عرض دروگر – ساقه کوبها است و به 8/4 متر می رسد .

اختلاف اساسی نوارسازها با دروگر – ساقه کوبها در این است که علوفه درو شده قبل از ورود به غلتکهای ساقه کوب یا ریختن بر روی زمین ، بوسیله یک هلیس یا نقاله ، بطور عرضی در روی در روی سکو انتقال می یابد . سکوی هلیس دار برای برداشت تمام محصولات علوفه خشک کردنی مناسب است ، اما بخصوص برای محصولات بلندتر از 5/1 متر مؤثر می باشد . این نوع سکو ، برداشت محصول غلات را با شدت زیادی انجام می دهد . هلیس مواد قطع شده را به وسط سکو انتقال می دهد . در این قسمت ، مواد یا داخل ساقه کوب می شوند و یا بر روی زمین می ریزند . سکو نقاله دار دارای یک نقاله لاستیکی دنده دار است که محصول را بوسط سکو منتقل می کند .

ساختمان و طرز کار

قسمت های مختلف یک نوارساز خودرو عبارتند از :

1- چرخ فلک 2- شانه برش 3- هلیس یا نقاله 4- غلتک های ساقه کوب 5- موتور و سیستم انتقال حرکت 6- شاسی اصلی 7- چرخها 8- سکوی راننده

حرکت چرخ فلک ، دروگر و غلتک های ساقه کوب بوسیله موتور نوارساز تأمین می شود . طرز کار چرخ فلک ، دروگر و غلتک های ساقه کوب در نوارسازها شبیه به طرز کار این قسمتها در دروگر – ساقه کوبها است . مواد درو شده بوسیله هلیس یا نقاله بوسط سکو منتقل می شوند . سپس مواد یا به داخل غلتکهای ساقه کوب می روند و یا بصورت نوار شده بر روی زمین می ریزند .

تنظیمات دروگر – ساقه کوبها و نوارسازها

یک دروگر ساقه کوب یا یک نوار ساز نمی تواند بطور رضایت بخش کار کند ، مگر اینکه بطور صحیح تنظیم شده باشد . قبل از شروع کار در مزرعه بمنظور روانکاری ، دروگر – ساقه کوب یا نوارساز نو را برای مدتی کوتاه با سرعتی کم به راه بیاندازید. از نزدیک مراقب ماشین باشید تا مطمئن شوید تمام قسمت ها بطور منظم کار می کنند. در صورت لزوم تنظیمات را انجام دهید . برای اجتناب از گرفتگی و درو نامنظم علوفه ، نوع صحیح چاقو را انتخاب کنید . برای شناور بودن سکو ، فنرهای شناور را طوری تنظیم کنید که سکو به طور تراز نسبت به سطح زمین قرار گیرد و خطوط تراز را دنبال کند . زاویه انگشتیها ( یا تمایل شانه برش نسبت به سطح زمین ) در دروگر- ساقه کوبها و نوارسازها باید مانند دروگرها تنطیم شود . تمایل شانه برش ، مشخص کننده وضعیت بلند کردن علوفه و نفوذ در آن است . این تنظیمات باید در هر دو طرف سکو به یک اندازه باشد . ارتفاع شانه برش به شرایط محصول و زمین بستگی دارد . در مزارع سنگلاخی ممکن است لازم باشد کلشها بلندتر باقی بماند تا از صدمه دیدن شانه برش جلوگیری شود . دروگر – ساقه کوبها و نوارسازها دارای کفشهای پهنی در دو طرف سکوی برش هستند که با تنظیم آنها ارتفاع برش شانه برش بطور یکنواخت تأمین می شود . کفشهای تنظیم ارتفاع را به طرف بالا یا پایین تنظیم کنید تا ارتفاع برش مورد نظرتان حاصل شود .

سرعت هلیس در نوارسازها باید با توجه به شرایط محصول و مزرعه و همچنین سرعت رو به جلو ماشین تنظیم شود . وقتی که محصول پرپشت و سنگین است ، یا سرعت رو به جلو زیاد است ، سرعت هلیس را افزایش دهید . در محصولات کم پشت و سبک ، یا وقتی که مزارع ناهموار موجب کاهش سرعت رو به جلو می شوند ، سرعت هلیس را کاهش دهید . سرعت هلیس باید به اندازه ای باشد که تغذیه مواد بداخل ساقه کوب بطور یکنواخت انجام شود . در اکثر نوارسازها ، تنظیم سرعت هلیس قبل از تنظیم سرعت چرخ فلک انجام می شود ف زیرا چرخ فلک از طریق محور محرک هلیس به حرکت در می آید . چرخ فلک را با توجه به شرایط محصول تنظیم کنید . تنظیم صحیح به تغذیه یکنواخت و کامل محصول قطع شده کمک می کند . تنظیم چرخ فلک شامل انتخاب موقعیت صحیح افقی و عمودی و وضعیت  رها کردن انگشتیهای چرخ فلک ، و همچنین سرعت چرخ فلک می باشد .  این تنظیمات برای دروگر- ساقه کوبها و نوارسازها یکسان است . در موقع کار ، چرخ فلک را به اندازه ای پایین آورید که جریان یکنواختی از مواد به طرف هلیس یا ساقه کوب برقرار شود . در محصولات بلند و سنگین ف چرخ فلک را بطرف جلو و بالا ببرید . برای محصولات کوتاه و سبک چرخ فلک را به طرف عقب و پایین تنظیم کنید . تنظیم افقی و عمودی در دو طرف چرخ فلک باید به یک اندازه باشد . در محصولات سرپا سرعت چرخ فلک را طوری تنظیم کنید که کمی بیشتر از سرعت رو به جلو ماشین ( معمولاً 25/1 برابر سریعتر ) باشد . انگشتیهای چرخ فلک را طوری تنظیم کنید که مواد قطع شده را کاملاً در جلو غلتکهاس ساقه کوب رها کنند. تنظیم انگشتیهای چرخ فلک با تغییر وضعیت بادامک چرخ فلک انجام می شود .